دیدار با استاد دکتر محمد فشارکی

محمد فشارکی نویسنده، مدرس، پژوهشگر، ادیب، منتقد، شاهنامه پژوه و محقق ایرانی به سال 1319 چشم به جهان گشود.

پدربزرگش آیت الله العظمی محمدحسین فشارکی از دانشمندان بنام زمان بود. او نیز به تحصیل علوم دینی در اصفهان همت گماشت. بلاغت و فلسفه و منطق را نزد دانشمندان نام آور اصفهانی آموخت و دانش ستاره شناسی را از آیت الله ادیب فراگرفت.

دیپلم ادبی را به سال 1339 از دبیرستان ادب اصفهان دریافت کرد. پس از این وارد دانشگاه تهران شد و از محضر استاد همایی، بدیع الزمان فروزانفر، دکتر محمد معین، دکتر مقدم و ابراهیم پورداوود بهره برد.

به سال 1343 لیسانس، به سال 1347 فوق لیسانس و به سال 1349 دکتری خود در رشته زبان و ادبیات فارسی را دریافت کرد.

افزون بر این در دوره دکتری زبان های اوستایی و پهلوی شرکت جست و زبان پارسی باستان را در انجمن زرتشتیان خارج از کشور پی گرفت.

آن گاه به تدریس روی آورد تا این که به سال 1349 به مرتبه استادیاری، سال 1368 به مرتبه دانشیاری و سرانجام به سال 1376 به مرتبه استادی رسید.

استاد فشارکی سابقه تدریس در دانشگاه دورهام انگلیس و دانشگاه ورشو در لهستان و همکاری با کنگره ایران شناسی در ادینبورگ اسکاتلند را نیز در کارنامه خود دارد.

فرزندان او رابعه، رشید الدین و آرش نام دارند.

از آثار او است:

راهنمایی و مشاوره چندین پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری.

شعر در مثنوی، اصفهان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد.

در سایه رز، شرح چند قصیده از شعرای متقدم، اصفهان: مشعل، 1348، رقعی.

نظری به روابط ایران و هند پیش از اسلام، اصفهان: کتاب فروشی تایید، 1347.

ادوات شاعری، با همکاری دکتر جمشید مظاهری، اصفهان: کتاب فروشی تایید، 1349.

تصحیح معیار الاشعار اثر خواجه نصیرالدین طوسی، با همکاری دکتر جمشید مظاهری، اصفهان، سهروردی، 1363، 98ص.

تصحیح معیار الاشعار، قسمت قافیه، ایتالیا، 2003م.

تصحیح میزان الافکار در شرح معیار الاشعار، ایتالیا، 2003م.

محاسن الکلام مرغینانی، اصفهان: فرهنگ سرای اصفهان، 1364.

عروض و قافیه به زبان ساده، برگرفته از المعیار شمس قیس رازی، تهران: جامی، 1373، 176ص.

بدیع، تهران: جامی، 1375.

عروض سیفی، تهران، 1371.

نقد بدیع، تهران: سمت، 1379، شش + 202ص. کتاب درسی دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی.

بدیع، تهران: جامی، 1374، 216 ص.

تصحیح اختیارات شاهنامه، با همکاری مهندس مصطفی جیحونی، مشهد: خراسان شناسی، 1379، 280ص.

دکترفشارکی عضو هیات تحریریه مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان و تهران است. شماری از مقاله های محمدفشارکی را با هم مرور می کنیم:

«نقد عروض فارسی بر مبنای ریاضی»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، ش 10، سال نهم، 1353، ص 93 تا 102.

«در پیرامون اختیارات شاعری»، وحید، 1353.

«ناهنجاری های وزنی»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 1354.

«اختلافات عروض فارسی و عربی»، جشن نامه مدرس رضوی، 1356.

«نقدی بر ترجمه انگلیسی منطق الطیر»، آینده، 1360.

«تقلید و انتحال در تالیف کتب بلاغی»، آینده، 1360.

«نکته ای در باب خزم»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 1361.

«هنر شاعری ناصر خسرو»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، ش 14، سال دوازدهم، 1356، ص 140 تا 169.

«خواجه حسین ثنایی مشهدی»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، سال هفتم، ش 8، 1351، ص 48 تا 78.

«محاسن الکلام مرغینانی»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 1362.

«از خلیل تا سیمین»، دنیای سخن، 1370.

«نوآوری های مولانا در وزن شعر فارسی»، کیان، 1370.

«نگاهی اجمالی به صور خیال صائب»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 1370.

«اختلافات فارسی و عربی در قافیه»، سومین کنگره تحقیقات ایران.

«استعاره مصرحه»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 1370.

«استعاره مکنیه»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 1370.

«نگاهی به ناهنجاریهای وزنی شعر فارسی»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، ش 12، سال دهم، 1354، ص 11 تا 40.

«نگاهی به تالیفات بلاغی»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد، 1370.

«نقدی بر بیان»، رشد، 1370.

«تعقید در بعضی صور ذهنی نظامی»، رشد، 1370.

«تقطیع سنتی و هجایی»، تحقیقات اسلامی، 1371.

«نقرات متتابع و سکون های متناسب (طرحی نو در شناخت وزن)»، دانشگاه تربیت معلم، 1375.

«ترجمان البلاغه»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، 1382.

«بحر (اصطلاح عروضی)»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، 1374.

«بحر بسیط (اصطلاح عروضی)»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، 1374.

«بدیع (علم بدیع)»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، 1375.

«بنداری اصفهانی و ترجمه شاهنامه»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 1379.

«بنداری اصفهانی»، ارج نامه ایرج، جشن نامه ایرج افشار، تهران، چاپ اول 1377.

فهرست منابع

سایت فشارک، جامعه مجازی فشارکیها.

گنجینه های علمی دانشگاه اصفهان، دکتر محمدحسین علامت ساز، اصفهان: دانشگاه اصفهان، چاپ اول زمستان 1382، ص 153 تا 157.

کتاب شناسی ملی ایران.

فهرست مقالات فارسی از ایرج افشار.