شک نیست که بحرانی ارزشی جهان را فراگرفته است ولی تردیدی هم نداریم که خداحافظی از خدا فرآیند ساده ای نیست. هنوز مجسمه های بودا در سرتاسر دنیا برپا هستند بنابراین انسان ها نمی توانند مقدس ترین و قوی ترین موجود مقدسی را که جهان به خود دیده است کنار بگذارند.
بشر حق دارد که درباره بنیادی ترین مسائلی که با آن ها درگیر است تفکر و تعقل کند. به کار انداختن عقل و تفکر نه تنها امری نکوهیده نیست که ستودنی و پسندیده است. ولی مشکل از این جا آغاز می شود که ما فیلسوفان پرکاری نداریم و فلسفه در جهان اسلام، به طور کلی دچار رکود شده است. اگر در جهان اسلام، فیلسوفان برجسته و به روزی پدیدار شوند به یقین نقش عمده ای در دین یاری خواهند داشت.
اهمیت دادن به نقل، این بدی را هم دارد که ما در نخستین مساله خود در می مانیم، آیا اصلا خدایی وجود دارد و چرا باید خدا وجود داشته باشد که بعد پیامبری را به نبوت برگزیند و سخنان او را حدیث بدانیم و همه آن ها را هم بپذیریم. این جا است که به اهمیت فلسفه پی می بریم و در می یابیم که انحراف از کجا آغاز شده است. اخبار و احادیث شریف با تمام ارزشی که دارند در یک بحث برون دینی نمی توانند شرکت کنند.
تمام هم و غم دانشمندان ما شده است شرکت در مناظره ها و به خیال خود دفاع از دین که در نهایت بتوانند یک بحث کلامی را ارائه بدهند ولی کجا است دانشمندی که تفلسف کند و بدون برداشت مطالب از این و آن، خود راه حل های تازه ای برای جوانان امروز ارائه دهد؟
امروزه روشن فکران تقلید احکام از یک مجتهد دینی را کسر شان خود می دانند ولی خود در مسائل عقلی که تقلید بر نمی دارد مقلد این و آن اند.
