لئون میناسیان نویسنده، پژوهشگر، کتاب شناس، محقق، شاعر، نقاش، نوازنده، مولف، تاریخ نگار و مترجم ایرانی به سال 1299 در روستای خویگان در فریدن اصفهان چشم به جهان گشود.
پس از تحصیلات ابتدایی در روستای خود وارد کالج اصفهان (دبیرستان ادب) شد. سال های 1319 تا 1329 را به تدریس در روستای زادگاه خود گذراند و مدیریت دبستان های سیار ارامنه را برعهده گرفت.
به سال 1324 کتابخانه ملی ابوویان را در فریدن پایه گذاری کرد.
از سال 1331 به تدریس در مدارس ملی ارامنه در جلفای اصفهان پرداخت تا این که به سال 1360 به افتخار بازنشستگی نائل آمد. سپس به همکاری با کتابخانه و موزه کلیسای وانک روی آورد. سرپرستی موزه ارامنه، مدیریت چاپخانه جلفا و سرپرستی کتابخانه ازجمله مسوولیت های او است.
در سال های 1341 تا 1343 در کلاس های زبان ارمنی دانشگاه اصفهان شرکت جست.
به سال 1352 از سوی عالی جناب کاتولیگوس خورن اول پیشوای ارامنه مورد تشویق قرار گرفت و مدال سنت سروپ مخترع خط ارمنی را دریافت کرد.
به سال 1370 هفتادمین سالگرد تولد میناسیان و پنجاهمین سالگرد فعالیت های فرهنگی او در چهار شهر ارمنستان و نیز شهرهای اصفهان، تهران، نیویورک و لس آنجلس برپا شد.
مدال سورپ مسروپ از مرکز پژوهش های کتب خطی شهر ایروان (ماتیناداران) و نامه تشویقی از سوی کاتولیکوس خانه سیسیلی در لبنان و انجمن فرهنگی ارمنستان و انجمن فرهنگی سورپ نرسس شنورهالی در تهران از دیگر افتخارات او به شمار می رود.
نویسندگی را از دبستان آغاز کرد و آثارش را در روزنامه ها، مجله ها و سال نامه ها به دو زبان فارسی و ارمنی انتشار داد.
افزون بر نویسندگی، نوازندگی ویولن، نقاشی و نجاری نیز را دوست دارد.
پنج فرزند او در آمریکا زندگی می کنند ولی او زندگی در خانه قدیمی خود در محله جلفای اصفهان را برگزیده است.
از آثار او است:
تاریخ سی صد و پنجاه ساله ارامنه فریدن، بیروت: انجمن گورگ ملید ینسی.
تاریخ نخستین چاپ خانه ایران در اصفهان (1638 تا 1972).
فهرست نسخه های خطی موزه ارامنه جلفا در اصفهان، وین: موسسه گالوست گلبنگیان.
چهار کتاب از سرایندگان و نوازندگان ارامنه فریدن.
صومعه های ارامنه ایران (کلیسای وانک اصفهان، سنت طاطاووس، سنت استپانوس در آذربایجان و...).
تاریخ ارمنیان جلفای اصفهان در یک صد و چهل سال اخیر (1856 تا 1996).
دو فرمان از حضرت رسول (ص) و حضرت امیرالمومنین (ع).
نظر مختصری به آیین مذهبی ارامنه ارتدوکس.
ارمنیان ایران.
سفری به بیت المقدس و اسرائیل.
ترجمه تاریخ جلفای اصفهان، نوشته هارتون درهوهانیان، بازنویسی محمدعلی موسوی فریدنی، 1378، اصفهان: نشر زنده رود، نقش خورشید، سیزده + 712ص، وزیری.
تاریخ جلفا از 1946 میلادی به این سو.
کلیسای ارامنه ایران، 1983م / 1362، جلفا: کلیسای وانک، 311ص.
ترجمه وصف بناهای مشهور اصفهان، نوشته و نقاشی از ورطانس یوزوکچیان، 1377، اصفهان: غزل، 79 ص، مصور.
گیوقاکان بار او بان (فرهنگ عامیانه ارامنه فریدن)، جلفا: لئون میناسیان، 422 ص.
نور جوقایی اوقتسویتس، جلفا: کلیسای وانک، 24 ص، مصور، نقشه (تا شده)، جدول.
راهنمای جلفای اصفهان، چاپ سوم با تجدید نظر، 1370، جیبی، مصور.
انجمن ملی زنان جلفا.
مقاله ای در مجموعه مقالات شاهنامه خوانی در کنار آثار محمدعلی اسلامی ندوشن، ذبیح الله بداغی، مهدی فروغ، محمدجواد مشکور، هادی حسن، شاپور شهبازی، علیقلی اعتمادمقدم، ابوالفتح حکیمیان، علی غروی، مهدی غروی، جلیل ضیاءپور، سیداحمد موسوی، ایرج افشار و محمود تفضلی، چاپ اول 1385، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
داستانهایی از تبریز: در رابطه با بیست سال فرهنگ ارامنه از سال 1962، چاپ اول 1361، اصفهان: وانک مقدس، 91ص.
ترجمه اشک خاطرات گذشته: شمه ای از قتل ارامنه 1915 تا 1923، از روزهای ظلم و دردناک، بقلم هایک سالاکیان، 1381، اصفهان: غزل، 64ص.
مقالات فراوان ازجمله:
هفت صد مقاله در روزنامه آلیک.
«معرفی اولین نشریه ارمنی زبان در جهان و در ایران (به مناسبت دویستمین و صدمین سالگرد انتشار)»، ص 85 تا 86، مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 1377، ش 9.
«آشنایی من با مهدی ممیزان»، ص 40، چیستا، مهر 1385، ش 231.
«وقف و وصیت در ارامنه و نمونه هایی از اسناد آن»، ص 148 تا 152، وقف میراث جاویدان، پاییز و زمستان 1376، ش 19 و 20.
«پوشاک زن ارمنی در زمان صفویه»، ص 76 تا 79، فرهنگ اصفهان، تابستان 1385، ش 32.
«کوچانیدن ارامنه به اصفهان»، مجموعه مقالات همایش اصفهان و صفویه، به کوشش دکتر مرتضی دهقان نژاد، به ویرایش دکتر محسن محمدی، چاپ نخست اسفند 1380، ج 1، ص 361 تا 367.
فهرست منابع
گفت و گوهای نگارنده با استاد میناسیان.
کتاب شناسی ملی ایران.
فهرست مقالات فارسی از ایرج افشار.
زندگی نامه خودنوشت، یادنامه ادب، گردآورده بهمن عطایی و حشمت الله دوستی، اصفهان: آموزش و پرورش استان اصفهان، چاپ اول 1383، ص 291 تا 293.
گفت و گوی مرتضی رسولی پور از واحد تاریخ شفاهی موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 31 اردیبهشت 1379، کتابخانه کلیسای وانک.
