علی جهان شاهی کاریکاتوریست، تصویرگر، روزنامه نگار، طراح و هنرمند ایرانی به سال 1344 در تهران چشم به جهان گشود.
از کودکی به طراحی بیش از سایر کارها علاقه داشت، حاشیه دفترهایش پر بود از طرح، ولی علاقه اش تربیت نشده و جهت نیافته بود. این گونه دیپلم تجربی گرفت. یکی از دوستانش به او سفارش کرد که در کنکور هنر شرکت کند و او تا این زمان به این نیندیشیده بود و اصلا نمی دانست رشته هنر نیز وجود دارد.
در کلاس های آمادگی کنکور هنر شرکت جست و توانست رشته طراحی صنعتی را در دانشگاه تهران دنبال کند. در دانشگاه با شجاعی، نیرومند، بنی اسد و کفشچیان مقدم آشنا شد و در نمایشگاه گروهی آن ها راه پیدا کرد.
آثار این گروه مورد توجه حوزه هنری قرار گرفت و پیشنهاد شد که گروه کاریکاتور حوزه هنری برای نخستین بار راه اندازی شود.
آن ها نمایشگاهی در اصفهان برپاکردند. در پوستر نمایشگاه که به دست خسروجردی طراحی شده بود این شعر عبدالله انصاری به چشم می خورد:
کاسنی اگر تلخ است از بوستان است
حاج عبدالله اگر تلخ است از دوستان است
اصفهانی ها این گروه بی نام را گروه کاسنی نام نهادند. از دل این گروه بود که کیهان کاریکاتور شکل گرفت.
جهانشاهی آن گاه به تصویرگری برای روزنامه ها و نشریات روی آورد و سپس به کارتن پرداخت.
او مدتی را به دور از کاریکاتور گذراند و سپس به کانادا مهاجرت کرد. وی هشت سال در کانادا به سر برد و ورود به فضای مطبوعات را در آن جا دشوارتر از ایران دانست.
او می گوید:
من هرچقدر هم زبان بلد باشم با زبان فارسی می توانم صحبت کنم. زبان تاثیر زیادی بر ذهن دارد. اتفاقی را بیرون می بینیم و با اتفاقی که درون ما افتاده است می آمیزیم و آن را روی کاغذ عینیت می بخشیم. ایده هایم در آن جا جایگاهی برای عرضه نمی یافت.
دور افتادن از کار باعث آمد که خودم سفارش دهنده خودم بشوم. نشریه طنزی برای فارسی زبانان کانادا فراهم کردم که تلفیقی از طنز، داستان های طنزآمیز و کارتن بود. یک شماره از آن را چاپ کردم. کارهای اجرایی، گردآوری مطالب، تصویرسازی و تا حدودی پخش را خودم انجام دادم.
برآوردم برای انجام کار با نیروی انسانی یک نفر ممکن نبود.
چیزی که باعث شد به سمت کار کشیده شوم این بود که چاپ نشریه مجوز نمی خواست درست به عکس این جا که انگیزه و نیرو زیاد است ولی توی ذوق آدم می زنند.
یک شماره دیگر را هم برای انتشار آماده کردم ولی درست یک سال پس از چاپ نخستین شماره به ایران بازگشتم. در این جا نیز می خواستم پیش قدم شوم ولی حال کاغذبازی را ندارم.
مهندس جهانشاهی هنرمندی معاصر است ولی جایزه های فراوان، وی را به اسطوره ها شبیه می کند. از افتخارات او در مسابقات ملی و بین المللی می توان به این ها اشاره داشت:
برنده دیپلم افتخار نخستین دوسالانه کاریکاتور، 1993م.
برنده لوح نقره نمایشگاه طنز ایتالیا، 1994م.
برنده نشان برنز نمایشگاه ملانصرالدین در ترکیه، 1995م.
برنده نشان برنز نمایشگاه یومیوری شیمبون ژاپن، 1995م.
برنده نشان نمایشگاه آموریستیکا ایتالیا، 1995م.
برگزیده چهارمین دوسالانه کاریکاتور تهران.
داوری جشنواره های مختلف.
از آثار او است:
چشم 11: کاریکاتورهای جهانشاهی، به کوشش نادر طبسیان و ساعد مشکی، تهران: ماهریز، 1380.
تصویرگری چرا نمی خندی؟ اثر شکوه قاسم نیا، تهران: پیدایش، 1378.
هم چنین مجموعه آثار او به سال 1381 از سوی نشر ماه ریز به چاپ رسید.
از فعالیت های نمایشگاهی او است:
نمایشگاه کاریکاتور، تهران، 1372.
نمایشگاه تصویرسازی، تهران، 1381.
نمایشگاه گروهی، دانشگاه تورنتو، 2003م.
نمایشگاه گروهی، گالری هنرهای معاصر، ونکوور، کانادا، 2009م.
نمایشگاه گروهی، دانشگاه سیامون، کانادا، 2009م.
نمایشگاه گروهی، حوزه هنری اصفهان، بهمن 1390.
نمایشگاه کاریکاتور شوخی های جدی، گالری متن اصفهان، اردیبهشت 1391.
جهانشاهی می گوید:
آدم تنوع طلبی هستم، فضاهایی که در آن وارد شده ام بسیار متنوع است. یکی می گفت تحت تاثیر کینو بوده ای، من گفتم تحت تاثیر کی نبوده ام! کاریکاتور مرا راضی می کند، از آن لذت می برم، با آن خودم را بیان می کنم و درآمدی به دست می آورم درنتیجه آن را خوب انجام می دهم.
این نیست که در هر کاری پیامی بیرون بیاید ولی طنز بسیاری اوقات، بیان غیر مستقیم است.
همه جنبه ها در کارتن دیده می شود ولی بعضی ها قوی تر و شماری ضعیف تر کار می کنند. ما نمی آییم جایگاهی برای کارتن تعیین کنیم، کارتن مطبوعاتی نقادانه است و مسائل اجتماعی و سیاسی را دنبال می کند. کارتن کتاب و کارتن نمایشگاه متفاوت است.
توصیه ای برای کاریکاتوریست های جوان ندارید؟
اگر دوست دارید به سرانجامی برسید کاریکاتور را جدی بگیرید. من نسبت به باقی همکاران کم کارترم. حال تاسف می خورم که ای کاش بیشتر طراحی می کشیدم. البته طراحی یک فعالیت جسمی نیست که جوانی بخواهد، جوان تر که بودم احساس بیشتری داشتم و پرکارتر بودم.
طراحی می تواند کار آدم را متحول کند. طراحی باید از اساس شروع شود، بر طراحی رئال مسلط شوید. هنگامی که می خواهید کاراکتری را بسازید یک شیئی را خلاصه کنید، آن را از ابعاد و زوایای مختلف ببینید. اگر به آن فرم احاطه داشته باشید اغراق را هم خودتان انجام می دهید، تقلید نمی کنید و خلاقیت بیشتری می یابید.
بیوگرافی کاریکاتوریستها در این وبلاگ:
توکا نیستانی کاریکاتوریست ایرانی چرا مهاجرت کرد؟
