داریوش مودبیان

داریوش مودبیان نویسنده، مترجم، تهیه کننده، بازیگر و کارگردان سینما، تئاتر و تلویزیون ایران به سال 1329 در تهران چشم به جهان گشود.

از نوجوانی به تئاتر علاقه داشت، به تماشای نمایش های گوناگون می نشست و نمایش نامه های مختلف را می خواند، هرچند که خانواده با او موافق نبودند.

هنگامی که تئاترهای تلویزیونی به صورت هفتگی پخش شد به خانه همسایگان و بستگان می رفت تا از این فرصت طلایی استفاده کند.

فعالیت هنری خود را به سال 1343 با بازی در تله تئاتر ضحاک ماردوش آغاز کرد. از سال 1348 مطالبی در مطبوعات به چاپ رساند، و آثار نمایشنامه نویسان سرشناس دنیا را به فارسی ترجمه کرد.

او به سال 1353 مدرک خود در رشته بازیگری و کارگردانی تئاتر را از دانشکده هنرهای دراماتیک تهران دریافت کرد.

نگارش فیلمنامه غبارنشین ها در سال 1357 نخستین فعالیت سینمایی او بود.

آن گاه به خارج از کشور مهاجرت کرد و در پاریس اقامت گزید. به سال 1359 مدرک فوق لیسانس تخصصی مطالعات هنرهای نمایشی را از دانشگاه سوربن پاریس و در سال 1360 فوق لیسانس تخصصی زبان شناسی را از موسسه مطالعات علوم انسانی پاریس گرفت.

پس از این به آغوش میهن بازگشت. به سال 1361 دوباره به همکاری با سیمای ایران پرداخت و تدریس در دانشگاه های مختلف ازجمله دانشکده صدا و سیما، دانشگاه آزاد تهران و دانشگاه هنر را آغاز کرد.

در همین زمان با خانم رحیمه صباحی طراح صحنه و لباس پیمان زناشویی بست.

مودبیان پس از بازی در نمایش سفارتخانه مروژک به کارگردانی فردوس کاویانی در سال 1368 سالها از بازیگری تئاتر کناره گرفت تا این که به سال 1387 با بازی در نمایش درخت ها به کارگردانی مهرداد کورش نیا دوباره به صحنه تئاتر بازگشت.

داریوش به سال 1375 طنزآوران جهان نمایش را به چاپ سپرد که هفتاد نمایشنامه طنز بلند و کوتاه را در بر می گرفت.

از آثار او است:

ترجمه بالاپوشی برای زمستان، نویسنده کلود ریش نمایشنامه نویس فرانسوی، 1380، تهران: قاب، 120 ص. طنزآوران جهان نمایش (7).

گردآوری و ترجمه پنج نمایشنامه برگزیده برای تله ویزیون، 1381، تهران: قاب: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، اداره کل پژوهش های سیما، 152 ص. مجموعه ی نمایش و تله ویزیون 1.

ترجمه تمرین نگارش فیلمنامه، نوشته ژان کلود کری یر، پاسکال بونیتزر، 1381، تهران: قاب، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، اداره کل پژوهشهای سیما، 189 ص. حرفه های نمایش.

ترجمه چرخدنده، نوشته ژان پل سارتر، 1380، تهران: قاب، 160 ص.

ترجمه چنین حکایت کنند چند مشخصه، ژان کلود کریر، 1380، تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما): کانون اندیشه، اداره کل پژوهشهای سیما، 146 ص.

ترجمه داستان باغ وحش، نمایشنامه در یک پرده، ادوارد آلبی نمایشنامه نویس امریکایی، 1379، تهران: امیرخانی، 81 ص.

ترجمه زندگی در تئاتر، نمایشنامه ای از دیوید مامت، با مقدمه ای پیرامون تئاتر نوین آمریکا و دیوید مامت نمایشنامه نویس آمریکایی، 1380، تهران: قاب: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، اداره کل پژوهشهای سیما، 138 ص. نمایش در نمایش.

ترجمه سفارتخانه: نمایشنامه، نوشته اسلاو میر مروژک، 1365، تهران: دفتر طرح و نمایش، 135 ص.

ترجمه و گردآوری هشت نمایش نامه رادیویی و تله ویزیونی، 1381، تهران: قاب، 201 ص.

طنزآوران جهان نمایش، 1375 / چاپ دوم 1378، تهران: دنیای هنر، 20 ج / 1380، تهران: به دید. ج 1. میگوئل د سروانتس، آنتوان چخوف، فرانسوا دوترامون. ج 2. ژرژ کورتولین، آندره پراگا، میشل فور. ج 3. کارل فالنتین، اسلاومیر مروژک، کلود فورتونو. ج 4. اوژن یونسکو، فرناندو آرابال، فرانس نایسراک. ج 5. بریان فیلان.

ترجمه فیلمنامه های الگو، الگوهای فیلمنامه، فرانسیس وانوا، 1379، تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما)، دفتر هماهنگی پژوهشهای برنامه ای معاونت سیما)، 384 ص.

ترجمه قرارداد، اسلاومیر مروژک نمایشنامه نویس لهستانی، 1380، تهران: قاب، 102 ص، موقعیت و نمایش 1.

ترجمه کمدی هنر تئاتر، نوشته ادواردو د فیلیپو نمایشنامه نویس ایتالیایی، 1381، تهران: قاب، کانون اندیشه، اداره کل پژوهش های سیما، 119 ص، نمایش در نمایش، 2.

ترجمه و تالیف مجمعی کردند مرغان جهان، اقتباس از اثر ژان کلود کری یر باعنوان مجمع مرغان و منطق الطیر عطار نیشابوری، ویراستار معصومه رحمتی، 1380، تهران: قاب، 107 ص، ادب کهن و نمایش 1.

ترجمه مهاجران، نوشته اسلاومیر مروژک نمایشنامه نویس لهستانی، 1380، تهران: قاب: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، اداره کل پژوهش های سیما، 134 ص. مجموعه مهاجرت و نمایش.

ترجمه هنر، نوشته یاسمینا رضا نمایشنامه نویس فرانسوی، ویراستار پوپک راد، 1378، تهران: امیرخانی، 121 ص.

آثار مودبیان در تئاتر، سینما و تلویزیون را با هم مرور می کنیم:

کارگردانی خلق الانسان.

کارگردانی تئاتر محله برو بیا.

کارگردانی تئاتر محله بهداشت.

کارگردانی تئاتر باجناق.

کارگردانی تئاتر آذرستان.

کارگردانی تئاتر شیطان در تابستان.

کارگردانی تئاتر خاطره ها.

بازی در تئاتر شمارش معکوس.

1357: فیلمنامه غبارنشین ها، به کارگردانی داود روستایی.

1362: کارگردانی تله تئاتر سوزنبانان، نوشته بریان فیلان نویسنده ایرلندی. نخستین تئاتر تلویزیونی علی نصیریان پس از انقلاب.

1362: بازی در تله تئاتر سوزنبانان به کارگردانی خودش.

1362: بازی در فیلم سینمایی پرونده اثر مهدی صباغزاده.

1364: کارگردانی مجموعه تئاتر تلویزیونی شکل دگر خندیدن، با همکاری حسین فردرو.

1366: سریال صحرا در نقش داماد.

1367: فیلمنامه روز با شکوه شهر کوچک که کیانوش عیاری بر پایه آن فیلم روز باشکوه را کارگردانی کرد.

1368: فیلمنامه پول خارجی، به کارگردانی رخشان بنی اعتماد.

1370: کارگردانی سریال ماجراهای مش خیرالله، نوشته علی بهروزنسب.

1371: بازی در فیلم سینمایی شکوه بازگشت اثر سیروس مقدم.

1371: برنامه ریز فیلم سینمایی مریم و میتیل به کارگردانی فتحعلی اویسی نوشته جعفر والی.

1371: بازی در فیلم سینمایی یک مرد یک خرس اثر مسعود جعفری جوزانی.

1373: فیلمنامه و کارگردانی تئاتر رویای نیمه شب تابستان.

1373: فیلمنامه و کارگردانی تئاتر سفر بخیر.

1374: فیلمنامه بوی پیراهن یوسف، به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا.

1375: بازی در تله تئاتر بر پهنه دریا.

1377: بازی در فیلم سینمایی دختری با کفش های کتانی اثر رسول صدر عاملی.

1378: کارگردانی مجموعه تله تئاترهای پرده عجایب نوشته میگوئل د سروانتس، سرکلانتر خوش قلب نوشته کورتولین، تراژدی اجباری نوشته چخوف، گفتگوی شبانه نوشته دورنمات، یادداشت های روزانه یک دیوانه اثر گوگول، جشن سالگرد نوشته چخوف، نامزد ویلوت نوشته دوترامون، سرقت مسلحانه نوشته فورتونو و نیرنگ بازی های اسکاپن نوشته مولیر.

1379: بازی در فیلم سینمایی آواز قو اثر سعید اسدی.

1380: بازی در فیلم سینمایی آدمک.

1387: بازی در نمایش درخت ها به کارگردانی مهرداد کورش نیا.

فهرست منابع

فیلمشناخت ایران.

کتابشناسی ملی ایران.

آرشیو فیلم محمدرضا زادهوش.

کتاب هفته.