ادگارآلن پو نویسنده، داستان نویس، منتقد، شاعر و ویراستار آمریکایی در نوزدهم ژانویه سال 1809 در بوستون آمریکا چشم به جهان گشود و هفدهم اکتبر سال 1849 میلادی در چهل سالگی در فیلادلفیا دیده از جهان فروبست.
پدر و مادرش هنرپیشگانی دوره گرد بودند. او در کودکی پدر خود را از دست داد و روزگار را با فقر و تهی دستی گذراند. دانشگاه را در نیمه رها کرد و از خانه ناپدری اش گریخت.
پس از چندی به دانشکده افسری رفت ولی تحصیل در این جا را نیز نپسندید.
او به دنیای شعر و ادب پناه برد و در مدت زمان اندکی شماری زیادی مقاله، داستان و نقد از او به چاپ رسید. سروده هایش را در مجله ای در نیویورک به چاپ رساند و آن گاه سه مجموعه شعر خود را در سال های 1827 تا 1831 منتشر کرد.
در این میان داستان نیز می نوشت و در یک مسابقه داستان کوتاه برنده شد. پس از آن به همکاری با روزنامه ها و ماهنامه های ادبی پرداخت و برای داستان هایش جایزه هایی گرفت.
وی استاد نوشتن داستان کوتاه به مثابه یک فرم ادبی و داستان نویسی در ژانر پلیسی، علمی، تخیلی و وحشت بود. از آلن پو به عنوان پایه گذار داستان کوتاه امروزی و پدر داستان پلیسی امروز نام می برند.
فضای ترسناک و درون مایه گوتیک حاکم بر آثار او به همراه وسوسه همیشگی مرگ، در ادبیات داستانی آمریکا بی مانند است.
داستان های کوتاه وی، نوعی از قصه های کهن است که در زمینه های وحشت، اضطراب، انتقام و حوادث مهیب و هولناک بازآفرینی می شود و گسترش می یابد.
داستان های کوتاه نقاب مرگ سرخ و فروریزی خاندان آشر، به واقع زیبا بودند. پو در داستان های کوتاه قتل در خیابان مورگ و راز ماری روژه توانایی ویژه خویش را نشان داد. به سال 1840 گزیده ای از این گونه داستان ها با نام داستانهای گروتسک و عربسک فراهم آورد که از نوشته های برجسته او شمرده می شود.
ادگار آلن پو، منتقد ادبی توانا و هوشمندی نیز بود و با دیدی نقادانه به ادبیات و نوشته های ادبی می نگریست. دوستان و دشمنان در برابر نقدهای او یکسان بودند.
مجموعه شعر کلاغ به سال 1845 برایش کام یابی و نام آوری به ارمغان آورد. شعرهای او که سرشار از پندارهای پراحساس و جمله های آهنگین و جاندار بود؛ جایگاهی سزاوار در ادبیات انگلیسی پیدا کرد و به زبان های دیگر ترجمه شد تا این که شهرت جهانی یافت.
شارل بودلر آثار پو را به فرانسه ترجمه کرد و وی را به جامعه ادبی فرانسه شناساند. این گونه بود که مکتب سمبولیسم در فرانسه پدیدار شد.
پو، بینشی ژرف به درون (گمراهی ذهنی) پدید می آورد که نشان می داد مرز میان عقل و جنون چه اندازه باریک است. کشمکش همیشگی میان دو نفس درونی در داستان ویلیام ویلسن آشکارترین نمود را می یابد؛ آن چه روانشناسی نوین آن را شخصیت دوپاره می خواند.
ادگار آلن پو تاثیر چشمگیری بر ادبیات پس از خود گذاشت. نویسندگان و شاعرانی همچون والت ویتمن، ویلیام فاکنر، هرمان ملویل، ری بردبری، استفان مالارمه، اسکار وایلد، آلدوس هاکسلی، فئودور داستایوسکی، خورخه لوئیس بورخس، شارل بودلر و توماس مان از او تاثیر گرفته اند.
چهره هولناک و همیشه حاضر مرگ و احساس گناه گریز ناپذیر قهرمانان پو، پیش درآمدی است برای آن چه بعدها داستایوفسکی در جنایت و مکافات تکامل بخشید.
پو چندی نیز سردبیر نشریه ای ادبی بود، ولی شراب و قمار اجازه آسودگی به او نمی داد و این بود که همواره در تنگدستی و دشواری می زیست. از تندرستی برخوردار نبود و روحیه ای نامنظم و بی بندوبار داشت ولی با این حال به عالم معنا اعتقاد داشت و به زندگی خود بدبین نبود.
وی با دختر عمویش پیمان زناشویی بست. به سال 1847 با مرگ همسرش بر اثر بیماری سل دچار سرخوردگی و ناامیدی بسیار شد که نمود آن را در آثارش می بینیم.
در 1849 او را بیهوش در جوی خیابانی پیدا کردند و به بیمارستان بردند. چهار روز در حال مرگ و زندگی به سر برد و هذیان گفت. از چیزهایی وهمی و شبحی بر دیوار حرف می زد، اما نتوانست بگوید که چه بر سر او آمده است و در همین حال درگذشت.
جایزه ادگار به یاد او برپا شده است.
از آثار او است:
داستان ها:
سوسک طلایی.
گربه سیاه (بلک کت)، ترجمه مهدی غبرایی، تهران: مرکز، 1376.
گربه سیاه و داستانهای دیگر (متن کوتاه شده)، ترجمه مهدی غبرایی، 1376، تهران: نشر مرکز، کتاب مریم، 160 ص، مصور، جیبی / 1381.
گربه سیاه، ترجمه آرامش دوستدار، اندیشه و هنر، سال اول، ش 5، مرداد 1333.
داستان های شگفت انگیز، ترجمه محمود سلطانیه، با مقدمه ای از آلفرد هیچکاک، 1371، تهران: زمانه، 144 ص.
ماجراهای شگفت انگیز، اثر ادگار آلن پو، با مقدمه شارل بودلر، ترجمه پرویز شهدی، 1371، تهران: پانوس، 400 ص. ترجمه از روی متن فرانسوی.
داستانهای اسرارآمیز، ترجمه محمد عبادزاده کرمانی، 1374، تهران: قصه جهان نما، 144 ص / 1379، تهران: هزار و یک شب.
قلب رازگو یا قلب سخنگو، مترجم عباس محمدیان نسب، 1378، بهبهان: آرجان، 60 ص.
زنده به گور.
برنیس.
بشکه آمونتیلادو.
زوال خاندان آشر (فال آو هاوس آو آشر اند آدر استوریز)، 1380، تهران: قلمستان هنر، 54 ص.
قورباغه.
لیژیا.
مرد توده.
نقاب مرگ سرخ.
قتل های خیابان لورگ و نه داستان دیگر، نویسندگان ادگار آلن پو و دیگران، ترجمه مسعود کمالی، 1374، تهران: چکاوک، 224 ص.
مغاک و آونگ.
شب هزار و دوم شهرزاد.
به هلن.
هراس: دفتر نخست، مترجمان زهرا فروزان سپهر، سعید فروزان سپهر، 1373، ناشر: مترجمان، 255 ص.
ساس طلایی، انتخاب، ترجمه و تنظیم نسرین آقابابا، 1379، تهران: آبان مهر، 69 ص.
ماجرای شرلوک هولمز، آرتور کانن دویل و قصه هایی از ادگار الن پو، ترجمه علی فاطمیان، 1379، تهران: چشم انداز و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، 238 ص.
نگاهی به گذشته و چند داستان دیگر: مجموعه ای از معروفترین آثار نویسندگان جهان، ترجمه پرویز ختائی، 1370، تهران: نشر سهند، 263 ص.
اشعار:
«رویایی در رویا»، ترجمه ناصر وثوقی، اندیشه و هنر، دوره سوم، آذر 1337.
اعراف.
آنابل لی.
زنگ ها.
شهری در دریا.
الدورادو.
قصر جن زده.
لنور.
کلاغ.
اولالوم.
مقاله اصل شاعری، 1848م.
مقاله فلسفه ترکیب، 1846م.
فهرست منابع
زندگی ادگار آلن پو، نشریه جشن کتاب.
شناخت ادگار آلن پو، شارل بودلر، خولیو کورتاسار، ادگار آلن پو، مترجمان ربیعا اسکینی، مهدی غبرائی، پرویز شهدی، تمثیل سایه، ترجمه احمد شاملو، 1379، تهران: نشر دشتستان.
فرهنگ ادبیات جهان، زهرا خانلری (کیا)، تهران: خوارزمی، چاپ اول 1379، ص 310.
